Floppy eyelid syndroom (te slap bovenooglid)

Wat is een Floppy Eyelid

Het floppy eyelid syndroom (FES) wordt gekenmerkt door:

• slappe bovenoogleden: het bovenooglid is slap en uitgerekt en heeft een grote elasticiteit. Het ooglid is eenvoudig om te draaien bij een oogonderzoek. De bindweefselplaat (tarsus) in het bovenooglid is elastischer en kan makkelijk vervormd en omgedraaid worden.
• een chronische papillaire conjunctivitis: dit is een lang bestaande ontsteking van het slijmvlies (conjunctiva). De conjunctiva is de binnenbekleding van de oogleden. Bij een chronische ontsteking zijn onregelmatige zwellingen zichtbaar (papillae).
• niet-specifieke klachten tgv irritatie. De ooglidharen staan vaak lager dan normaal (lash ptosis).

De aandoening komt het meest voor bij mannen met obesitas boven de 50 jaar. Vaak slaapt de patiënt op de buik waarbij het ooglid omdraait omdat het ooglid in contact komt met het kussen of laken.
Ook kunnen wimpers door dit floppy ooglid naar beneden vallen waardoor men tegen de wimpers kijk

Associaties
De aandoening is geassocieerd met:

1. Oogheelkundige aandoeningen
   • Ooglidafwijkingen: voorbeelden zijn een huidteveel van het bovenooglid (dermatochalasis), blepharitis, traanfilm afwijkingen, een laagstand van het bovenooglid (ptosis) en laagstand van wimpers van het bovenooglid (wimper-ptosis).
   • Hoornvliesafwijkingen:
     • dit zijn afwijkingen die ontstaan zijn door een langdurige blootstelling van het hoornvlies door de ooglidafwijking (chronische exposure keratopathie): oppervlakkige punctata, littekens en neovascularisatie, hoornvliesontsteking, hoornvliesverdunning.
     • keratoconus: dit is de belangrijkste associatie met FES. In een studie van Ezra (Ophthalmology 2010) blijkt het risico op een keratoconus 19.3X hoger te zijn. Globaal komt het voor bij 30-60% van de FES-patiënten. Mogelijk dat mechanische stress, gerelateerd aan het ooglidwrijven, een rol speelt.
2. Lichamelijke aandoeningen:
   • Zwaarlijvigheid (obesitas): het gemiddelde gewicht van de patiënten is veel hoger dan normaal (BMI van > 30; gerelateerde aandoeningen zijn een hoge bloeddruk en suikerziekte).
   • Slaap-apneu syndroom (SAS) (in de Engelse literatuur OSAHS genoemd: obstructive sleep apnea-hypopnea syndrome): in een studie van Ezra (2010) blijkt het risico op een OSAHS 12.5X hoger te zijn (30% van de FES-patiënten had een SAS). Slaapapneu is een slaapstoornis waarbij tijdens de slaap perioden voorkomen van ademstilstand (vaak langer dan 10 sec). Men spreekt van een slaapapneusyndroom als iemand per nacht minstens 30 apneus van tenminste 10 seconden heeft. Waarschijnlijk speelt de slaap een rol bij het ontstaan van FES.

Behandeling
De behandeling kan bestaan uit:

1. Conservatieve behandeling: het geven van kunsttranen of het afplakken van het oog (zodat het ooglid niet kan omdraaien).
2. Chirurgische correctie. Vaak is een operatie nodig waarbij het overtollige bovenooglid horizontaal wordt ingekort. Hierdoor klapt het bovenooglid minder snel om. Mogelijke correcties kunnen omvatten:
   • wigexcise van het bovenooglid: hierbij wordt een wigje uit het bovenooglid gehaald.
   • LTS procedure (laterale tarsale strip): hierbij wordt het bovenooglid aan de buitenzijde ingekort en vastgezet aan de wand van de oogkas. De pees aan weerszijden van de tarsale plaat (die normaliter 10 mm is) wordt deels verwijderd of ingekort. Hierdoor blijft de tarsale plaat, die de stevigheid aan het ooglid geeft, grotendeels gespaard.
   • LC/MC plicatie: hierbij worden de uiteinden van het bovenooglid vastgezet zonder dat weefsel wordt verwijderd.

De wigexcisie en de LTS-procedure van het bovenooglid zijn vergelijkbaar met die van het onderooglid.